Layla El-Dekmak

Merlijn Twaalfhoven

Merlijn Twaalfhoven ontwierp talloze muziek- en theaterprojecten in steden, conflictgebieden, vluchtelingenkampen én de natuur. Hij wil hiermee grenzen doorbreken tussen genres, culturen en mensen. Hij geeft luisteraars een actieve rol en stimuleert interactie. In zijn boek ‘Het is aan ons, waarom we de kunstenaars in onszelf nodig hebben om de wereld te redden’, laat hij zien hoe ieder van ons een rol kan spelen bij het aanpakken van grote en kleine wereldproblemen.

Merlijn werkte onder andere met Het Nationale Ballet, Toneelgroep Amsterdam en het Kronos Quartet. Zijn composities werden uitgevoerd in binnen- en buitenland en meermaals bekroond. Daarnaast is hij oprichter van The Turn Club, een samenwerkingsverband van kunstprofessionals, veranderaars en bruggenbouwers, mede-initiator van de Sociaal Creatieve Raad, lid van de Akademie van Kunsten en initiatiefnemer van de Toekomstverkiezing.

Op de brug tussen cultuur en natuur

Merlijn gaat op de brug staan tussen cultuur en natuur, en richt tijdens OP/HEF een brief aan de toekomst: hoe kunnen cultuur en natuur elkaar opnieuw ontmoeten? En, hoe kan jij dat zelf doen? Bij de start van de dag neemt Merlijn je mee op een mentale minitrip. Ontdek de kunstenaar, de verbeelder, de veranderaar in jezelf.

Sara Weyns

Sara Weyns werkte als freelance publicist en curator sinds 2002. In 2005 werd ze lid van het Middelheimteam als curator en tentoonstellingsmaker. Tentoonstellingen in het Hessenhuis, Middelheimmuseum en de publieke ruimte in binnen- en buitenland volgden uit intensieve samenwerkingen met kunstenaars, waaruit vaak nieuwe werken tot stand kwamen. Sinds januari 2014 is Sara Weyns directeur van het Middelheimmuseum.

Samenspel van sculptuur en natuur

Hoe kunnen mens en natuur een nieuw evenwicht vinden? De wereld van vandaag heeft nood aan een frisse blik op oude thema’s. Middelheimmuseum gaat op zoek naar een antwoord op die vraag in een nieuwe collectiepresentatie die eind 2023 tot stand komt. 

In deze verkennende blik geeft Sara een inkijk in de dromen van het museum.

DE HOOP

Vertelt over…

Met als slagzin ‘Make Fast Food Slow Again’ ging tijdelijk kunstenaarscollectief DE HOOP op zoek naar een antwoord op de vraag: is het mogelijk is om helemaal zelf een pak friet te maken? Om zelf zout te ontginnen, azijn te maken, aardappels te poten en zonnebloemen te kweken?

Wat gebeurt er als je de productieketen van een massaproduct – dat je voor 3 euro in de frituur koopt – in eigen handen neemt? Door mee aardappelen en zonnebloemen te kweken betrokken ze honderden Leuvenaars betrokken bij het productieproces.

Wat is DE HOOP?

‘De Hoop, een nomadische tuin’ is een project van kunstenaars Katinka de Jonge, Laurens Mariën, Zoë Brennan en Marie Malingreau. Het project ontsproot uit een klein zaadje, in de vorm van een eenvoudige vraag: hoe maak je zelf frieten met mayonaise? 

 “De aanhoudende droogte, bladluis, plassende honden, rupsen, de oliecrisis… hielpen ons te beseffen
dat iets simpels als een bakje friet maken
helemaal niet zo eenvoudig is.”

STROOM

Vertelt over…

STROOM is een muzikale ontdekkingstocht langs unieke plekjes in de Scheldevallei tussen Antwerpen en Gent. Klimaat en duurzaamheid krijgen er een prominente plaats op de podia. Artiesten krijgen een stem in het klimaatdebat.

Wat is STROOM?

Het is een nieuw festival onder de vleugels van Gent Festival van Vlaanderen. STROOM, dat zijn vooral outdoor concertbelevingen in de natuur, 15.000 bezoekers, 3 weken, in 23 steden en gemeenten waarbij cultuur, natuur, toerisme, erfgoed en economie samenkomen. 

Wie is Sophie Detremmerie?

Sophie startte bij het Festival van Vlaanderen Brussel (later Klarafestival) en werd verliefd op het doel van de organisatie: klassieke muziek naar een breed publiek brengen op een zo financieel gezond mogelijke manier. Zes jaar later werd ze managing director om er de organisatie naar the next level te brengen voor de 10 jaren die daarop volgden. In 2019 besloot ze een nieuwe uitdaging aan te gaan: het organiseren van de World Choir Games in Vlaanderen in 2021. Daarna startte Sophie een nieuw avontuur in 2021: een gloednieuw festival onder de vleugels van Gent Festival van Vlaanderen: STROOM.

VIERNULVIER

Vertelt over…

Kunstencentrum VIERNULVIER zet actief in op duurzaamheid en ecologie, zowel op artistiek als op organisatorisch en productioneel vlak (horeca, communicatie, gebouwinfrastructuur). Sinds 2021 schrijft het kunstencentrum elk jaar een ‘actieplan duurzaamheid’ uit.

Wat is VIERNULVIER?

Kunstencentrum VIERNULVIER vormt het kloppend hart van het kunstenkwartier in Gent. 350.000 bezoekers komen jaarlijks over de vloer voor theater, debat, concert, talks, performance, party, dans, literatuur en nog veel meer. Het VIERNULVIER Café, gehuisvest in De Vooruit, een indrukwekkend 100-jarig monument, functioneert daarbij als de ontmoetingsplaats.

Wie is Franky Devos?

Franky Devos is algemeen coördinator van kunstencentrum VIERNULVIER in Gent. Voorheen was hij tien jaar algemeen directeur van kunstencentrum BUDA in Kortrijk en werkte hij voor De Brakke Grond (Amsterdam) en Publiq.

Wat als ik een event wil organiseren, middenin de natuur?

Wil je uit de muren van je culturele werking breken? Wil je te gast zijn in de natuur? Onze experten hebben inzichten en tips voor jou klaar. Want de natuur mag nooit het slachtoffer zijn van wat je organiseert. Wél een evenwaardige partner. Welke organisaties moet je kennen? Wat zegt de wet? Hoe ervaart het publiek het? 

Heb je een concreet idee of nog slechts een vage droom: na deze sessie weet jij in welke valkuilen je beter niet trapt en hoe je het concreet kunt aanpakken.

Van wie krijg je tips?

Bert De Somviele

Bert De Somviele is bio-ingenieur land- en bosbeheer en werkt al meer dan 20 jaar bij BOS+, waarvan de laatste 15 jaar als directeur. BOS+ is een Vlaamse ngo die zich specifiek op de bescherming, het beheer en de uitbreiding van bossen en bomen richt, en dit zowel in Vlaanderen als in een aantal landen in Zuid-Amerika en Afrika. 

Hannah Dermaux

Hannah Dermaux is binnen Natuurinvest verantwoordelijk voor alle evenementen, groot en klein, die plaatsvinden binnen de natuurgebieden van het Agentschap voor Natuur en Bos. Als coördinator staat ze tussen de natuurbeheerders en aanvragers in.

Koi Persyn

Koi Persyn is een curator gevestigd in Brussel. Tijdens zijn opleiding richtte Persyn een drie jaar durend residentieprogramma in Het Paviljoen in Gent op en co-cureerde hij dit. Zijn gecureerde projecten richten zich op procesmatige, experimentele, collectieve en hybride praktijken binnen openlucht- en/of locatiegevoelige tentoonstellingen die vaak de complexiteit van de openbare ruimte onderzoeken. Koi is ook curator voor Publiek Park van Grenswerk waar openbare parken en stadstuinen dienen als tentoonstellingsruimten voor hedendaagse kunstenaarspraktijken en kunsthistorische narratieven.

Hoe organiseer ik een duurzaam evenement?

De visie van Paradise City is om een festivalervaring te creëren die zowel feestelijk als duurzaam is. Door middel van maatschappelijk verantwoord ondernemerschap streeft Paradise City ernaar alle belanghebbenden te inspireren om actie te ondernemen in hun eigen leven en gemeenschap, wat uiteindelijk leidt tot een duurzamere toekomst voor iedereen.

Rock Herk wil als een van de oudste alternatieve festivals in ons land iets teruggeven aan de omgeving, de community en het trouwe publiek. Ze nemen duurzaamheidsmaatregelen om de ecologische voetafdruk te minimaliseren en om publiek, muzikanten en partners te motiveren. Schone elektriciteit, recycling en slim vervoer maken deel uit van het programma. 

Zelf een duurzaam evenement organiseren en anderen inspireren? Krijg ideeën in deze sessie.

Van wie krijg je tips?

Esther Koshari

Esther Koshari is duurzaamheidsmanager en financial controller voor het festival Paradise City. Ze is dus dagelijks bezig met boekhouding, rapporteringen en het zoeken naar duurzame ecologische ontwikkelingen binnen het kader van het festival. Met een achtergrond in marketing, communicatiewetenschappen, cultureel management en 2 jaar ervaring met het festival, voelt ze zich een groentje in de wereld van duurzaamheid. Dit weerhoudt haar absoluut niet om alle informatie tot zich te nemen en er iets mee te doen.

Kristof Schurmans

Kristof Schurmans is een cultureel ondernemer in hart en nieren. Naast muziek en sociaal engagement loopt de natuur als rode draad doorheen zijn veelzijdige projecten. Momenteel is hij zakelijk coördinator bij Rock Herk.

Lara van Oudenaarde

Lara van Oudenaarde is freelancer in communicatie en productie. Sinds kort assisteert zij Kristof bij diverse projecten.

Hoe kan ik als culturele organisatie mijn groene ruimte benutten?

Vlaanderen is een dichtbevolkte regio. De ruimte is schaars en wordt geclaimd door diverse activiteiten. Toch duiken er nog hier en daar braakliggende terreinen op waar jaren niets mee gebeurt. Het zijn unieke locaties voor volkstuinparken. De Vlaamse regering heeft dan ook sinds 2013 de aanleg aangemoedigd door het verlenen van subsidies. De stad Torhout sprong op de kar en haalde twee goedgekeurde projecten binnen. In 2015 opende de bibliotheek van Torhout de eerste volkstuintjes in de leestuin.

Van wie krijg je tips?

Greta Naert

Greta Naert is verantwoordelijke van de bibliotheek van Torhout. Ze vertelt het verhaal van een spontaan idee dat zich ontwikkelde tot een participatief traject met diverse partners en een brede gedragenheid onder het publiek.

Hoe kan ik in mijn culturele werking aan de slag met de natuurbeleving van verschillende culturen?

Welke impact heeft de natuur gehad op culturele expressie? Hoe kan je als cultuurcentrum of programmator inspelen op culturele behoeften van bepaalde etnisch-culturele gemeenschappen en zo meer kleur in je publiek brengen en je publiek meer in het groen zetten. Je ontdekt twee culturele tradities waarbinnen de relatie tussen mens en natuur een centrale rol speelt en die beide de overgang van winter naar lente vieren.

Van wie krijg je tips?

Farideh Ghalandari

Farideh Ghalandari is sinds 2007 actief in de cultuursector en richtte in 2016 het Noroez-comité op. Noroez is een feest dat vooral gevierd wordt door Perzische gemeenschappen (Iran, Afghanistan, Koerdistan) bij het begin van de lente. Het is een ode aan de ontluikende natuur en het nieuwe leven, dat traditioneel gevierd wordt in parken en publieke ruimtes.

Elena Borisenko

Elena Borisenko is voorzitster van de vzw Kleurenpalet. Deze vereniging brengt mensen samen tijdens familiedagen en neemt in Antwerpen actief deel aan culturele projecten. Ze organiseren themafeesten in bejaardentehuizen, straatparades, optredens in concertzalen en kinderprogramma’s. Daarbij introduceren ze verschillende Slavische tradities. 

Beide sprekers zijn verbonden aan Internationaal Comité, een federatie van zelforganisaties.

Hoe kan je klimaat bespreekbaar maken met jongeren?

De Veerman is ervan overtuigd dat kunsteducatie kan helpen om S.O.D* over te dragen aan al haar participanten. Tijdens het atelier van E.co.lect vertrek je vanuit collages en creativiteit om de ‘wereld in versnelling’ rondom ons te observeren en te benoemen.

We graven naar onze gedeelde frustraties, emoties, ideeën en concepten waar nog geen woorden voor zijn. Want pas als je de dingen kan benoemen, kan je erover spreken, in dialoog gaan, en wie weet zelfs oplossen.

*S.O.D. (afk.) (NL)

Afkorting voor Sociaal Overdraagbare Daadkracht. De daadkracht die je voelt nadat je iemand in je sociale kring of via de media, actie ziet ondernemen voor het klimaat. S.O.D is besmettelijk door de lucht. 

Van wie krijg je tips?

Rone Fillet

Rone Fillet groeide op in de Ardense bossen en de heuvels van het Pajottenland. Na een passage aan de VUB, waar ze archeologie en kunstwetenschappen studeerde, kwam ze terecht bij De Veerman. Daar is ze projectcoördinator. Waar je Rone ziet, zie je een schetsboek en een samenraapsel aan kleurpotloden. Haar dada’s? Kunst, klimaatrechtvaardigheid, permacultuur, biologische landbouw en hoe we onze toekomst in deze samenleving tegemoet gaan.

De Veerman is een organisatie die zich richt op kunsteducatie en kunstparticipatie. Vanuit de kunsten kijken ze naar de wereld die ons omringt. Ze absorberen, ervaren, reflecteren en geven vorm via allerelei kunstdisciplines (beeld, beweging, muziek, media, literatuur, …). De Veerman betrekt hierbij alle mensen of het nu kinderen, jongeren of volwassenen zijn, van aan de overkant van de straat, of van verder.

 “Thema’s als klimaat, ecologie, circulaire technieken… duiken steeds meer op in onze projecten. We zijn daarom trots op projecten zoals The Times, waar één van de jonge componisten een klimaatcompositie maakte. Of De Wondere Pluim waar tientallen verhalen van kinderen aantonen hoe belangrijk zij het vinden om goed voor de Aarde te zorgen.”

Een blik achter de schermen bij Klimaatfestival Antwerpen

In deze doesessie neemt Maïté je mee achter de schermen van Klimaatfestival Antwerpen, een 5-daags cultureel-filosofisch festival over klimaatverandering. Waarom zouden we filosoferen over klimaatverandering? En hoe komt zo’n festival tot stand? Maïté geeft je kritisch inzicht in het maakproces van het festival en deelt praktische tips.

Van wie krijg je tips?

Maïté de Haan

Troebel is een filosofisch platform dat helderheid schept in een troebele wereld. Troebel werkt rond hedendaagse thema’s zoals klimaatrechtvaardigheid, queerness en digitalisering. Co-oprichter Maïté de Haan zal deze sessie begeleiden. Maïté is filosoof en klimaatactivist en is als academisch assistent verbonden aan het departement Wijsbegeerte van de Uantwerpen.

Hoe beleef je kunst op het ritme van de natuur?

Gemiddeld kijken we maar 15 tot 30 seconden naar een kunstwerk. Heb je een beeld op zo’n korte tijd wel écht gezien? Verdient een kunstwerk niet wat meer aandacht? Wat zou je niet allemaal ontdekken als we onthaasten? Wat als we stilstaan? Nee, we gaan er bij zitten. Letterlijk. In deze sessie nemen we uitgebreid de tijd om in groep, samen met een museumgids van het Middelheimmuseum, slechts één kunstwerk te bekijken. In de diepte. Zodat we het langzaam in ons kunnen opnemen.

Wat doet het me je om de kunst te beleven in de natuur? Volgt er connectie? Hoe kan slow art in je eigen culturele werking ingebed worden?

Wat is het Middelheimmuseum?

Het Middelheimmuseum is een speciale plek waar kunst en natuur hand in hand gaan. Het is uniek in kunstenstad Antwerpen. Want in welk museum kan je ook nog picknicken, badmintonnen, sneeuwmannen maken of je hond uitlaten?

Charlotte Hopmans

Charlotte Hopmans werkt al 9 jaar rond duurzaamheid en klimaat, als freelancer, onder andere voor bedrijven. Ze zet zich niet alleen in voor een duurzame, maar ook voor een rechtvaardige wereld (gendergelijkheid, klimaatrechtvaardigheid, inclusie en diversiteit). Hoe ze dat doet? Ze probeert oplossingen op te schalen, samenwerkingen op te zetten en gemeenschappen te ondersteunen.

Hoe draagt een versmelting van cultuur en natuur bij tot een rechtvaardige samenleving?

Charlotte Hopmans neemt samen met jou deel aan het hele programma van OP/HEF. Vanuit haar ervaring én vanuit de verhalen, tips en cases tijdens OP/HEF komt ze tot een concluderende blik. 

Lees het interview met Charlotte

Mudra-dans en sitar in harmonie

Een magische reis door de wereld van Mudra-dans en sitar, geïnspireerd door de diepe verbinding tussen mens en omgeving. 

In Bhumi transformeert danseres Bhumika Parekh de kracht van handbewegingen tot een levendig verhaal, terwijl muzikant Vishal Auwerx met de sitar je ziel omhult.

‘Bhumi’ is een woord uit het Sanskriet dat ‘aarde’ of ‘grond’ betekent. De titel roept een gevoel op van aarding, verbondenheid en de krachtige energie die voortkomt uit de interactie tussen mens en aarde. De harmonie van subtiele gebaren, vloeiende bewegingen en expressieve emoties neemt je mee naar de kern van de menselijke ervaring.

Bhumika Parekh 

De Bollywood-vibe zit de Indiase in het bloed. Ze is geboren en getogen in Mumbai, de stad waar Bollywood gevestigd is, en volgde er een ballet-, jazz- en yogaopleiding. Dit hielp haar om haar eigen Bollywood-stijl verder uit te diepen. In 2015 trok ze terug naar Limburg, waar ze samen met Yentl de Werdt haar eigen verbindende dansprojecten ontwikkelt onder de vleugels van de vzw AYU. 

Vishal Auwerx

Vishal is een veelzijdig muzikant. Hij speelde bij verschillende muziekgroepen, zoals Floating Smoke, Saving Nico, Pamukale en werkte mee aan theaterprojecten, zoals The Age of Love en Weg van India.

Opya

Opya is een sonisch en performatief project van kunstenaars Pauline MIKÓ (BE) en Job WORMS (NL). Met als doel de relatie tussen planten, natuur en mens te versterken, treedt het duo live op in symbiose met planten. Hun set is gebaseerd op luisteren en improvisatie. 

Via een systeem van sensoren en elektroden verbonden met de planten en het lichaam van Pauline Mikó, wordt de opgezette bio-elektrische uitwisseling omgezet in geluiden. De door aanraking opgewekte geluidsgolven worden vervolgens gemoduleerd om elektronische muziek te produceren. Job Worms produceert langzame beats en speelt met de frequenties van zijn modulaire synthesizers om de zingende planten en de stem van Pauline Mikó te begeleiden. Een dialoog tussen planten, het lichaam en technologie.